Een bijdrage leveren aan de doelstelling van 49% CO2 reductie in 2030 (t.o.v. 1990)

De stand van zaken van het aandeel hernieuwbare elektriciteit in de RES-regio Drenthe: doel is 3,45 TeraWattuur (TWh), gerealiseerd is 2,024 TWh opgewekte energie, dit is 58,7 %.
Er is ondersteuning geboden aan gemeenten t.b.v. de doelstellingen voor zonne-energie (bijvoorbeeld de zonneroute A37), de zon op dak aanpak en de windopgave.

De aanpak voor zon op dak is verder uitgebreid en geïntegreerd met de aanpak voor bedrijventerreinen. Denk hierbij aan een aanpak in combinatie met andere middelen zoals batterijopslag om het terugleveringsprobleem (netcongestie) te vermijden. De regeling voor zon boven parkeerplaatsen loopt goed. Er zijn dit jaar 3 aanvragen ingediend en gehonoreerd, waarmee de regeling voor dit jaar nagenoeg uitgeput is. Er zijn verder zonneparken gerealiseerd op zandwinplassen, er is gewerkt aan de ondersteuning van gemeenten, bijv. in de beleidsvorming. Gemeenten maken gebruik van doorsnedes van de Duurzaamheidskaart Pro om specifieke doelgroepen voor zon op dak met meer succes te benaderen.

Voor de windopgave zijn we een samenwerking begonnen met de gemeente Meppel, Steenwijkerland, de Wolden en Westerveld om samen de mogelijkheden te verkennen. Hiervoor is een samenwerkingsconvenant ondertekend. De pilot erfmolens loopt en wij hebben overleg met gemeenten over de voortgang. We verwachten begin 2025 meer helderheid hierover.  
We onderzoeken met de gemeente Coevorden de mogelijkheden voor het inrichten van hun gebiedsfonds voor windenergie.
De gemeente Emmen wil aan de slag met een windpark van 21 megawatt, wij kijken mee op landschap, ruimte, natuurbescherming, aanvliegslachtoffers en participatie.

Er is ondersteuning geboden bij de vorming van de koepel en subkoepels die zich gaan inzetten voor lokaal eigendom en participatie rondom de Drentse Zonneroute A37. We ondersteunen verder lokaal eigendom via een bijdrage aan het PLED en via de voortzetting van het ontwikkelfonds en de subsidieregeling lokale energie-initiatieven. Dit jaar zijn met deze laatste regeling 15 initiatieven ondersteund van het opzetten van lokale duurzame energie coöperaties en projecten.

Binnen de RES werkgroep participatie en lokaal eigendom werken we aan een uitvoeringsprogramma. Dit uitvoeringsprogramma heeft als doel uitvoering te geven aan de RES doelen op het gebied van lokaal eigendom en (financiële) participatie.  Dit zal in 2025 verder vorm krijgen.

De haalbaarheid van een regionaal warmtenet met restwarmte van Attero is verder uitgewerkt. Er is een excursie georganiseerd naar de gemeente Hengelo en Twente. Er zijn 4 masterclasses georganiseerd over de rolneming van gemeenten in warmtenetten. De verkenning naar een regionaal warmtebedrijf samen met provincie Overijssel, netbeheerders en Energie Beheer Nederland is met de Drentse gemeenten gedeeld. We hebben een bijdrage geleverd aan het onderdeel warmte in Nij Begun.
We hebben meer dan 10 groepen melkveehouders ondersteund bij de ontwikkeling van een biogashub. We hebben een website ontwikkeld voor nieuwe biogas-initiatieven die hiermee stap voor stap tot de bouw van een monomestvergister kunnen komen.
In september hebben we een roadshow Groen gas georganiseerd, met het ministerie van KGG en het platform Groen Gas, de branchevereniging. Het doel van deze roadshow was om decentrale overheden te informeren over groen gas, de aanstaande bijmengverplichting en daarbij horende vraagstukken in beleid en uitvoering. Er was een breed publiek aanwezig.

We zijn gestart de Interreg-projecten ReFarm waarin mestverwaarding met behulp van mestvergisting wordt onderzocht en met het Interreg-project Van gras naar gas, waarin de verduurzaming van de agrosector wordt onderzocht (oa vergisting van gewasresten).
We hebben het Interreg-projectvoorstel DISCO ingediend waarin beleidsinstrumenten worden ontwikkeld voor een rechtvaardige verdeling van beschikbare warmte naar gebruikers.

In 2024 hebben we geconstateerd dat het concept van waterstof met voldoende pilots is ondersteund en de volgende stap is om ketens op te bouwen met significante investeringen voor opschaling marktontwikkeling. Daarom is aandacht gegeven aan projecten in de gehele keten van productie tot gebruik. Voor productie werkten we mee aan verschillende projecten, zoals H2 Hollandia en GZI Next. Op het gebied van infrastructuur is het Drentse tracé van de backbone (hoofdwaterstofinfrastructuur) gepland. Rondom Hoogeveen is vanuit de samenwerking met Rendo, diverse industriële gebruikers en de waterstofwoonwijk een aansluiting op de backbone aangevraagd en is gestart met de ontwikkeling van een regionaal netwerk. Voor de waterstofwijk als gebruiker geldt dat het project om de eerste woningen op waterstof aan te sluiten en te voorzien van waterstof als energievoorziening bijna gereed is. Voor het gebruik in mobiliteit lopen gesprekken met partijen die waterstof willen gebruiken voor voertuigen in de grond-, weg- en waterbouw (GWW). Vanuit EU-project H2Drive werkten we aan de toepassing van waterstof in vrachtwagens. Ook Groningen Airport Eelde heeft diverse pilot projecten voor de toepassing van waterstof op haar luchthaven. Daarnaast is in 2024 ondersteuning geboden aan de verdere ontwikkeling van waterstoftankstation Pesse, inclusief uitbreiding van het aantal voertuigen, en de ontwikkeling van tankstation-producent Resato. Vanuit de industrie hebben tenminste 2 bedrijven concrete plannen voor de toepassing van waterstof, al is dit afhankelijk van het tempo van uitrol van de backbone. Het programma wordt ondersteund door Europese samenwerking in meerdere EU-projecten (H2M, H2Ignite en LiHyP). Daarnaast zijn de bestaande en aanstaande campussen van Greenwise, Resato en Groningen Airport Eelde aangesloten op het Noord-Nederlandse netwerk Hydrogen Valley Campus Europe om verdere samenwerking op kennisontwikkeling en -verspreiding te stimuleren.   

Onduidelijke omstandigheden vanuit veranderend beleid op landelijk en Europees niveau zorgen voor terughoudendheid bij grootverbruikers, waaronder de energie-intensieve industrie. In verschillende bijeenkomsten hebben we de beslissers hierover zoveel mogelijk duidelijkheid gegeven. Voor industriecluster Noord-Nederland (waaronder Emmen) en de verspreide industrie in Drenthe is een clusterenergiestrategie (CES) vastgesteld, waardoor overheid, netbeheerder en grootverbruikers samen kunnen anticiperen op de veranderende energiebehoeftes. Er zijn 30 concrete projecten geïnventariseerd die grotendeels nog voor 2030 kunnen worden uitgevoerd. Met bedrijven die concrete problemen ervaarden door netcongestie, is gezocht naar oplossingen die ook vertaald worden naar meer generieke aanpakken. Ook is het afgelopen jaar veel aandacht geweest voor nieuwvestiging van “cleantech”: bedrijven die oplossingen bieden voor de energietransitie.

Voor het mkb is in het kader van de Rijksbijdrage SPUK bedrijfsmatig vastgoed medio 2024 een projectleider aangesteld. Maatwerk staat hierbij centraal met als uitkomst sneller meer resultaat bij het behalen van de doelen. De energieadviseurs van IBDO hebben 200 mkb-ondernemers energieadvies, zon op dak advies en netcongestie-advies en -begeleiding geboden.  Sinds anderhalf jaar is het versnellingsteam verduurzaming bedrijventerreinen actief op 30 door de gemeenten en de ondernemers geselecteerde bedrijventerreinen. Zij werken met de ondernemers en de gemeenten aan meerdere projecten gericht op de verduurzaming en meer en beter organiserend vermogen. Het versnellingsteam werkt samen met het Energiefonds Drenthe en het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen Nederland.

·Vanuit onze rol als regisseur van het provinciale energiesysteem hebben we de totstandkoming van het pMIEK 2.0 geleid. Samen met de betrokken stakeholders hebben we het pMIEK 2.0 opgesteld. Het pMIEK 2.0 wordt op 28 januari 2025 door Gedeputeerde Staten vastgesteld en dient vervolgens als input voor de investeringsplannen (IP’s) van de netbeheerders. Het PMIEK 2.0 omvat naast elektriciteit ook groen gas, warmte en waterstof.

·Het Versnellingsteam Kritieke Infrastructuur heeft een monitoringtool met een rapportagemodule ontwikkeld, waarmee vroegtijdig kan worden gestuurd op kritieke infrastructuur en waarmee de Energy Board tijdig geïnformeerd kan worden bij kritieke knelpunten. Het Versnellingsatelier heeft tastbare resultaten geboekt in het DON Oost-project door knelpunten aan te pakken en processen te versnellen. De aanzet is gemaakt voor het optimaliseren van vergunningsprocedures en het vergroten van inzicht in ruimtelijke ontwikkelingskansen, waardoor projecten sneller en efficiënter kunnen worden gerealiseerd. Dit optimalisatieproces rond vergunningen wordt in 2025 nader uitgewerkt inclusief bijbehorende toolset ten behoeve van eenduidig overzicht van ruimtelijk ontwikkelingen (provinciale GIS-tool).

·We hebben in nauwe samenwerking met aanjagers van IBDO en PVB ondersteuning geleverd aan bedrijven en andere grootverbruikers rond oplossingen voor netcongestie. We hebben films gemaakt van succesverhalen van netcongestieoplossingen bij Drentse ondernemers. De nieuwe subsidieregeling Oplossingen belemmeringen door netcongestie hebben we in januari 2024 opengesteld. Hier is goed gebruik van gemaakt; het plafond van diverse onderdelen is binnen een jaar bereikt. We hebben een wijzigingsvoorstel voor ophoging van de regeling in 2025 gedaan. We hebben het congres Net op Groen 2024 georganiseerd in Emmen, met als hoofdthema Energy Hubs. Dit congres is zeer positief ontvangen. We hebben een concept-aanpak voor Energy Hubs ontwikkeld en de Community of Practice Net op Groen opgericht, inclusief bijbehorende provinciale landingspagina. Het uitvoeringsprogramma voor energy hubs zal in 2025 nader worden geconcretiseerd inclusief financiële middelen voor startende hubs.

Wij hebben de medeoverheden en bedrijven ondersteund bij het ontwikkelen van de aanpak om van inzicht naar actie te komen. De aanpak moet resulteren in een substantiële conversie van advies naar uitvoering.    
We stimuleren de inwoners om hun woning te verduurzamen met de rentekorting van de provincie op de lening van het Nationaal Warmtefonds en met de door het SNN uitgevoerde Drentse regeling voor isolatiesubsidies.
Ook in 2024 hebben 460 Drentse woningeigenaren gebruikgemaakt van een Warmtefonds lening met rentekorting. Sinds de start van de Drentse regeling heeft het Warmtefonds in Drenthe al meer dan 5000 leningen met rentekorting verstrekt.          
Inmiddels hebben 600 woningeigenaren bij het SNN de isolatiesubsidie aangevraagd. Daarmee is 30 procent van het budget besteed.  
Het Fixteam Drenthe biedt eenvoudige energiebesparende maatregelen. Het team heeft inmiddels 7000 woningen voorzien van onder meer LED verlichting, radiatorfolie en kierdichting.
We gaan door met het bieden van onafhankelijk energieadvies door het Drents Energieloket (DEL). De overstap van het DEL naar de provincie is voltooid.        
De in opdracht van de gemeenten en de provincie ontwikkelde Klantreis is klaar. Ter uitvoering daarvan ontwikkelen de betrokken overheden op dit moment met voorrang de datastrategie, een bewonersplatform en een gezamenlijke communicatiestrategie.
We  faciliteren de samenwerking binnen de RES-regio Drenthe. We zijn gastheer voor de medewerkers van het werkbureau RES-regio Drenthe en verzorgen het penvoerderschap voor de aan de RES regio beschikbaar gestelde rijksmiddelen. Daarmee is de stabiliteit en continuïteit goed geborgd.