Financiën | Jaarrekening 2024

Inleiding

Ontwikkelingen provinciefonds
Voor de indexering van het provinciefonds is een nieuwe normeringssystematiek gehanteerd, waarbij het accres bepaald wordt door enerzijds de ontwikkeling van het bruto binnenlands product en anderzijds de loon- en prijsinflatie. De actie in 2026 die het 'ravijnjaar' als gevolg heeft, gaat vooralsnog onverminderd door. Van de zijde van het Rijk zijn geen nadere oplossingen aangedragen. Ook door de afschaffing van de verdere invoering van de opschalingskorting worden bestaande nadelen niet weggenomen. In de Voorjaarsnota 2025 wordt nader ingegaan op de hierdoor ontstane financiële problematiek en de oplossingen die de provincie Drenthe hiervoor ontwikkelt.

Herijking verdeling provinciefonds
In 2024 is het resultaat van onderzoeksbureau CEBEON gepresenteerd over een nieuw verdeelmodel voor de algemene uitkering van het provinciefonds. Dit heeft geleid tot een aanvullend advies door de Raad voor het Openbaar Bestuur, maar nog niet tot invoering van een nieuw verdeelmodel. Het model, de mate en wijze van invoering en het "ingroeipad" zijn wat Drenthe betreft nu een aangelegenheid voor de fondsbeheerders. Wij zijn in gesprek met het Rijk over een plan van aanpak voor de invoering van het nieuwe model en dringen aan op een voortvarende invoering bij de fondsbeheerders, die nu aan zet zijn.

Sanering SPUKS
Van de door het nieuwe kabinet voorgenomen sanering van de specifieke uitkeringen (SPUK's) is het in 2024 nog niet gekomen. Voor zover dat in 2025 nog zal gebeuren, is in elk geval de voorgenomen korting van 10% nog in het vooruitzicht gesteld.

Wat hebben we bereikt en wat hebben we gedaan?


Doelstelling	Omschrijving doelstelling	Status	Toelichting realisatie
8.02.01 Duurzame provinciale financiën
	De provincie bevindt zich in een situatie waarbij we duurzaam in evenwicht zijn. Daarvoor realiseren we producten voor de planning-en-controlcyclus, voldoen we aan de BBV- voorschriften en houden we onze financiële verordening up-to-date. We voorzien in onze financieringsbehoefte en we zorgen voor actuele stuurinformatie.		Voor 2025 is er sprake van duurzame financiën, met een sluitende begroting. De meerjarenraming is nog niet sluitend en duurzaam in evenwicht: het 'ravijnjaar' bestaat nog steeds op papier. Dit is terug te zien in de stand van de vrije bestedingsruimte vanaf het jaar 2026, als er tussentijds niets verandert. In 2024 is de financiële verordening opnieuw vastgesteld, dit geldt ook voor de voor 2024 geplande onderliggende beleidsnota's. Tot slot was er in 2024 geen noodzaak voor het aantrekken van extra financiering om te kunnen voldoen aan onze financiële verplichtingen.


8.02.02 Inzicht in MRB, Provinciefonds, Vennootschapsbelasting, onvoorzien en overhead
	De provincie heeft en geeft inzicht in algemene dekkingsmiddelen.		Wat betreft de vennootschapsbelasting is de situatie ongewijzigd gebleven en is de provincie geen belastingplichtige voor de vennootschapsbelasting. Wat betreft de uitkeringen uit het provinciefonds zijn er nog afwijkingen, die voornamelijk het effect van de decembercirculaire provinciefonds 2024 betreffen. Naast een geringe correctie van de algemene uitkering in 2024 bevat de decembercirculaire diverse (nieuwe) decentralisatie-uitkeringen. Deze uitkeringen zullen in 2024 niet meer tot bestedingen leiden en worden via de Jaarstukken 2024 overgeheveld naar 2025. In dat jaar zullen dan ook de bij de baten behorende budgetten aan de lastenkant van de Begroting 2025 worden opgevoerd. Een meer gedetailleerde toelichting vindt plaats bij de verklaring van de verschillen. Wat betreft de opbrengst van de opcenten op de motorrijtuigenbelasting laat 2024 een hogere opbrengst zien dan verwacht. De provincies zijn nog met de Belastingdienst in gesprek over een verklaring voor het verschil.


8.02.03 Inzicht in de ontwikkeling van reserves en voorzieningen
	Inzicht in de ontwikkeling van reserves en voorzieningen		Door middel van diverse begrotingswijzigingen, waaronder twee begrotingsactualisaties en de begrotingswijziging n.a.v. de Bestuursrapportage, zijn alle verwachte toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en dotaties aan voorzieningen aan uw staten voorgelegd. In de jaarstukken is een voorstel voor uw staten opgenomen omtrent de verrekening van het gerealiseerde resultaat met reserves.
	Inzicht in de ontwikkeling van reserves en voorzieningen

Welke feiten en cijfers zijn er?

Zie de kerngegevens en de financiële kengetallen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

Wat heeft deze beleidsopgave gekost?

8.02 Financiën		Primitieve begroting	Begroting na wijziging	Realisatie	Verschil
Lasten		64.238.455	148.575.265	192.214.134	-43.638.869
	Doelstelling 8.02.01 Duurzame provinciale financiën	42.500	42.500	29.885	12.615
	Doelstelling 8.02.02 Inzicht in MRB, Provinciefonds, Vennootschapsbelasting, onvoorzien en overhead	13.800.717	1.381.855	162.580	1.219.275
	Doelstelling 8.02.03 Inzicht in de ontwikkeling van reserves en voorzieningen	50.395.238	147.150.910	192.021.669	-44.870.759
Baten		-339.638.537	-476.254.051	-488.907.758	12.653.707
	Doelstelling 8.02.01 Duurzame provinciale financiën	-4.498.478	-7.748.569	-8.950.629	1.202.060
	Doelstelling 8.02.02 Inzicht in MRB, Provinciefonds, Vennootschapsbelasting, onvoorzien en overhead	-250.477.428	-275.131.156	-281.184.277	6.053.121
	Doelstelling 8.02.03 Inzicht in de ontwikkeling van reserves en voorzieningen	-84.662.631	-193.374.326	-198.772.852	5.398.526
Saldo		-275.400.082	-327.678.786	-296.693.624	-30.985.162

Ontwikkelingen

Aan ontwikkelingen rond de provinciale financiën wordt op verschillende plaatsen in deze Jaarstukken 2024 aandacht besteed. Zo is er de bekende onzekerheid rond (de invoering van) een herziene verdeelsystematiek voor de algemene uitkering uit het provinciefonds. Daarnaast speelt er op het vlak van het provinciale belastinggebied de invoering van het Belastingplan 2025 van het Rijk. Daarvoor verwijzen we hier naar de paragraaf lokale heffingen. In de toekomst volgt wellicht nog een bredere discussie over het provinciale belastinggebied, maar daarover is op dit moment nog niet zo veel bekend.